Πέμπτη 23 Μαρτίου 2017

ΑΡΧΕΙΟ: Μεγάλη, Πανελλαδική Κακοκαιρία 25-28 Μαρτίου 1998

Ο Μάρτιος του 1998 ήταν ένας ιδιαίτερος μήνας με χειμωνιάτικα χαρακτηριστικά, δηλαδή κακοκαιρίες και χαμηλή θερμοκρασία.  Στα μέσα του μηνός (16 Μαρτίου 1998) είχε σημειωθεί όψιμη χιονόπτωση ακόμα και σε χαμηλά υψόμετρα της Ελλάδας (χιόνια ακόμα και στα β. προάστια νομού Αττικής) ενώ προς τα τέλη του μήνα η χώρα, κυρίως η κεντρική και νότια, έζησε μια από τις πιο έντονες κακοκαιρίες με ισχυρά φαινόμενα και θυελλώδεις ανέμους. Οι περισσότερες ορεινές περιοχές της κεντρικής και νότιας χώρας "θάφτηκαν" στο χιόνι ενώ στις πεδινές περιοχές σημειώθηκαν έντονες βροχοπτώσεις ή χιονόνερο με μεγάλη διάρκεια, συνοδεία ισχυρών ανέμων. Πρόσκαιρα οι χιονοπτώσεις κατέβηκαν και σε υψόμετρα κάτω από τα 400 μέτρα.

Η δριμεία κακοκαιρία διήρκεσε τρεις με τέσσερις ημέρες. Ξεκίνησε του Ευαγγελισμού, χτυπώντας πρώτα νησιά του Ιονίου και μέσα στις επόμενες ώρες την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τη Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία κι άλλες περιοχές. Κατά τη διάρκεια της 26ης Μαρτίου πολλές περιοχές της Ανατολικής και Νότιας Ελλάδας επλήγησαν από ισχυρά φαινόμενα. Κυρίως ήταν η Πελοπόννησος, η Κεντρική και Ανατολική Στερεά, η Εύβοια, η Ανατολική Θεσσαλία και κάποια νησιά του Αιγαίου, κυρίως του Κεντρικού. Στις 27 Μαρτίου η κακοκαιρία συνέχισε στις ανατολικές και νότιες περιοχές της χώρας με λιγότερα όμως φαινόμενα και κάπως χαμηλότερες θερμοκρασίες, τα οποία σταμάτησαν στις περισσότερες περιοχές κατά τη διάρκεια της 28ης μέρας του μήνα.

Διορυφορική Φωτογραφία 26/3/1998
Από τους χάρτες επανάλυσης επιφανείας εκείνων των ημερών αποτυπώνεται μια μικρή ύφεση πιέσων στη βόρεια Ευρώπη, στην περιοχή της Σκανδιναβίας στις 22/3. Διαγράφει μια τροχιά από  βορρά προς νότο και καταλήγει στην Κορσική όπου πλέον σχηματίζεται χαμηλό βαρομετρικό με την πίεση στο κέντρο του να μειώνεται καθώς περνούν οι ώρες. Η τροχιά που ακολουθεί το χαμηλό αυτό είναι Κορσική - Σικελία - νότια της Πελοποννήσου - Κρήτη και τελικά φτάνει στη Ρόδο ενώ  σημαντικά εξασθενημένο εμφανίζει κέντρο και μέσα στην Τουρκία.  Το χαμηλό αυτό διατήρησε για 42 ώρες περίπου (οι χάρτες επανάλυσης είναι εξαωροι) πίεση χαμηλότερη από 1000hpa στο κέντρο του και τουλάχιστον για 18 ώρες χαμηλότερη από 995hpa.

Οι άνεμοι στην επιφάνεια έφτασαν ακόμα και τα 100 km/h στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο. Σύμφωνα με δελτίο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στα Ιωάννινα σημειώθηκε ριπή 108 km/h, στο Ελληνικό 115km/h και στην Καλαμάτα 100km/h

Μερικοί χαρακτηριστικοί χάρτες εκείνων των ημερών είναι οι παρακάτω:

Πιέσεις επιφανείας και μετωπικές επιφάνειες
Πίεση Επιφανείας  και Γεωδυναμικό Υψόμετρο 500hpa


Άνεμοι στα 10μ πάνω από την επιφάνεια
Στην Κεντρική Πελοπόννησο είχε χιονίσει πολύ. Ισως για πρώτη φορά είχε αποκλειστεί η Ε.Ο. Κορίνθου - Τριπόλεως στην σήραγγα του Αρτεμισίου. Οχήματα και οδηγοί εγκλωβίστηκαν στο χιόνι για πολλές ώρες.

 Στην Τρίπολη και σε περιοχές της Πελοποννήσου το ρεύμα είχε κοπεί και η διακοπή είχε κρατήσει  μέρες.

Ρεύμα δεν είχαν επίσης και τα Κύθηρα.

Στα Καλάβρυτα και σε άλλες ορεινές κατοικημένες περιοχές της Πελοποννήσου, όπως στην περιοχή της Στυμφαλίας το ύψος του χιονιού ήταν σημαντικότατο.

Ημιορεινές και ορεινές περιοχές του νομού Κορινθίας δέχθηκαν μεγάλες ποσότητες χιονιού. Πολλές ελιές όπως και άλλα δέντρα στην περιοχή έσπασαν ή έπεσαν είτε από το βάρος του χιονιού είτε από τους θυελλώδεις ανατολικούς ανέμους που επικρατούσαν εκείνες τις ώρες. Το χιόνι κατέβηκε και σε χαμηλά υψόμετρα εκεί. Στο Χιλιομόδι έπεσε σημαντικό χιόνι ενώ το έστρωσε ακόμα και στα Αθίκια, που βρίσκονται σε υψόμετρο 250μ

Καταστροφές υπήρξαν και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Στο νομό Ηλείας το γνωστό πευκόδασος στον Καϊάφα είχε ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα και πολλά δένδρα του είχαν τσακιστεί.

Η κακοκαιρία πέρασε με μεγάλη ορμή και από την Καλαμάτα με βροχή και θυελλώδιες ανέμους (βλ. αναφορά του ΕΑΑ πιο πάνω). Στον Ταϋγετο σημειώθηκαν μεγάλα ύψη χιονιού. Αναφορά υπάρχει για το λεγόμενο "Τουριστικό" στον ορεινό δρόμο που συνδέει την Καλαμάτα με τη Σπάρτη όπου το χιόνι ξεπέρασε το ένα μέτρο. Το μέρος αυτό βρίσκεται περίπου στα 1300μ υψόμετρο.

Σχετικά χαμηλά βουνά στις πληγείσες περιοχές όπως τα Γεράνεια, Ο Κιθαιρώνας, η Πάστρα, η Πάρνηθα, η Πεντέλη, ο Υμηττός δέχθηκαν ασυνήθιστα μεγάλες ποσότητες χιονιού, το οποίο διατηρήθηκε πολλές μέρες μετά το πέρας της κακοκαιρίας. Υπάρχουν αναφορές ότι σε ανήλιαγα σημεία της Πελοποννήσου σχετικά χαμηλού υψομέτρου παγωμένο χιόνι υπήρχε και μετά τα μέσα Απριλίου όπως επίσης και στο όρος Πάστρα της Αττικής αλλά και στην Πάρνηθα όπου υπήρχε, ορατό από κάτω, χιόνι ακόμα και στις 20 Απριλίου.

Σημαντικές επίσης χιονοπτώσεις είχαν πέσει και στην Κεντρική Στερεά. Στο χωριό "Καλοσκοπή" στο νομό Φωκίδας είχαν εγκλωβιστεί δύο άτομα σε αυτοκίνητο που θάφτηκε από το χιόνι τα οποία απεγκλωβίστηκαν με τη βοήθεια μηχανημάτων (βλ και 1ο βίντεο στο τέλος).

Επίσης στην ορεινή Θεσσαλία χιόνισε σημαντικά, ακόμα και σε ορεινά χωριά στην περιοχή των Ιωαννίνων.

Γενικότερα, πολλά χωριά στα ορεινά αποκλείστηκαν και διακόπηκε η κυκλοφορία ακόμα και σε κεντρικά οδικά δίκτυα εξαιτίας του χιονιού.

Εξαιτίας της παρατεταμένης βροχόπτωσης σημειώθηκαν ζημιές και καταστροφές στο οδικό δίκτυο.

Τέλος τουλάχιστον ένα άτομο έχασε τη ζωή του από την κακοκαιρία και ήταν εργαζόμενος της ΔΕΗ εν ώρα εργασίας για την αποκατάσταση των ζημιών εξαιτίας της κακοκαιρίας.

Στην Αττική η κακοκαιρία ήταν πραγματικά σφοδρή. Από τη δριμύτητά της κατέρρευσαν πυλώνες της ΔΕΗ, στην Πάρνηθα, σε περιοχή μεταξύ της Χασιάς και των Δερβενοχωρίων και το δίκτυο της υψηλής τάσης έπαθε μεγάλη ζημιά.

Στην Αθήνα η βροχή ήταν πολύ έντονη συνοδεία ισχυρών ανέμων, αρχικά από νοτιοανατολικές διευθύνσεις ενώ προς το τέλος της κακοκαιρίας από βόρειες. Πολλά δένδρα ξεριζώθηκαν, ενώ καταστροφές υπέστησαν εξωτερικές εγκαταστάσεις σε κτήρια από τους πολύ ενισχυμένους ανέμους. Κατά περιόδους έριχνε και χιονόνερο σε χαμηλά υψόμετρα μέσα στο λεκανοπέδιο ενώ έχει αναφερθεί και πρόσκαιρη χιονόπτωση στην Ηλιούπολη. Το αεροδρόμιο στο Ελληνικό είχε διακόψει τη λειτουργία του για ώρες.

Σημαντικές βροχές ή χιονόνερο έπεσαν και στα βόρεια προάστια της Αττικής ενώ στα ημιορεινά (από τα 350μ και πάνω χοντρικά) χιόνισε το πρωινό της 27ης του μήνα. Τα ορεινά της Αττικής γύρω από το λεκανοπέδιο ήταν κατάλευκα, με μεγάλες ποσότητες χιονιού. Η όψη τους θύμιζε βουνά πολύ πιο μεγάλου υψομέτρου.

Κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας υπήρξαν πολύωρες διακοπές ρεύματος σε περιοχές της Αττικής.

Η Δροσιά το πρωινό της 27ης του Μάρτη ξημερωσε με πάνω από 5 εκατοστά υγρό χιόνι ενώ στο Διόνυσο το ύψος του χιονιού ξεπερνούσε τα 30 εκατοστά. Στο 1ο βίντεο υπάρχει ρεπορτάζ και από το Κρυονέρι, το οποίο έχει ασπρίσει επίσης.

Από τις καταγραφές του σταθμού της ΕΜΥ στο Ελληνικό έχουμε τουλάχιστον 170 χιλιοστά βροχόπτωσης μέσα σε 3 μέρες. Στο αρχείο του σταθμού υπάρχει μια υπερβολική καταγραφή 128 χιλιοστών βροχόπτωσης μεταξύ 3 και 6 το πρωί, στις 26/3 η οποία αφ' ενός δεν μπορεί να ληφθεί υπ' όψιν, αφ' ετέρου "χαλάει" το άθροισμα της βροχόπτωσης επειδή είναι ένα κρίσιμο 3-ωρο μέσα στο οποίο κατά πάσα πιθανότητα έχει πέσει σημαντική βροχή. Στα 170 χιλιοστά λοιπόν δεν περιλαμβάνεται αυτό το 3-ωρο. Ο ίδιος σταθμός κατέγραψε ανέμους ταχύτητας 34 κόμβων, περίπου 60 km/h. Οι ριπές όμως ήταν αρκετά μεγαλύτερης έντασης (βλ. πιο πάνω τις τιμές που αναφέρει το Ε.Α.Α.). Η ελάχιστη θερμοκρασία στο Ελληνικό ήταν 4,4°C στις 27/3, στις 3 το πρωί.

Καταγραφές σταθμών ΕΜΥ από άλλες περιοχές:

Ηράκλειο: Συνολική βροχόπτωση 103,3mm και ελάχιστη βαρομετρική πίεση 994,7mbar
Σούδα: Συνολική βροχόπτωση 90,4mm και ελάχιστη βαρομετρική πίεση 995mbar
Μεθώνη: Συνολική βροχόπτωση 55,3mm και ελάχιστη βαρομετρική πίεση 994,2mbar
Καλαμάτα: Συνολική βροχόπτωση 38,7mm, ελάχιστη βαρ. πίεση 996,2mbar, άνεμοι 75km/h
Τρίπολη: Καταγράφηκε υετός 29,5mm. Στην πόλη χιόνιζε με ελάχιστη θερμοκρασία -0,4°C και μέγιστη 1,8°C
Νάξος: Συνολική βροχόπτωση 113,9 mm και άνεμοι 65km/h
Ζάκυνθος: Συνολική βροχόπτωση 108,1mm

Όπως παρατηρείτε το ύψος της βροχής στην Αττική (όπως φαίνεται από την καταγραφή του Ελληνικού) ήταν το μεγαλύτερο από το δίκτυο της ΕΜΥ όπου αυτή τη στιγμή υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα στο κοινό. Ο νομός ήταν από αυτούς που βρέθηκαν στο επίκεντρο των φαινομένων.

Από το ύψος του υετού στο Ελληνικό μπορεί να βγει μια πολύ γενική εκτίμηση για το χιόνι που έπεσε στον Υμηττό, την Πεντέλη και την Πάρνηθα. Αν λοιπόν ο υετός στα βουνά αυτά ήταν αντίστοιχος αυτού που σημειώθηκε στο σταθμό της ΕΜΥ δε θα ήταν παράλογο να ισχυριστούμε ότι το χιόνι μπορεί να ξεπέρασε το ενάμισι ή ακόμα και τα δύο μέτρα στα μεγάλα υψόμετρα αυτών των βουνών. Αυτό με βάση το γεγονός ότι το χιόνι πέφτει ανομοιόμορφα στα βουνά σημαίνει ότι σε κάποιες περιοχές τους θα ήταν λιγότερο αλλά σε άλλες περιοχές θα μπορούσε να έχει συσσωρευτεί χιόνι πολύ περισσότερο από 2 μέτρα. Αυτό βέβαια είναι μια γενική εκτίμηση. Δεν έχω πραγματικά στοιχεία ή φωτογραφίες από τα βουνά αυτά.

Φωτογραφίες δεν έχω από την κακοκαιρία.

Υπάρχουν τα παρακάτω βίντεο του Σωτήρη Παπαηλιόπουλου από το youtube.

1ο Βίντεο



2ο Βίντεο


Πηγές:
Εθνική  Μετεωρολογική Υπηρεσία (δεδομένα μετ. σταθμών)
wetterzentrale.de (χάρτες επανάλυσης)
meteociel.fr (χάρτες επανάλυσης)
Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών: cirrus.meteo.noa.gr/forecast/deltio_noa032003.pdf
eumetsat.int ( http://www.eumetsat.int/website/home/Images/ImageLibrary/index.html )

Αναφορές από:
Γιάννης Καλατζής
Άρης Κοσμάς
Λάμπρος Τσελέντης
Παναγιώτης Κωνσταντάκος
Έρμής Πασιπουλαρίδης

Αναφορές από hellasweather.gr
Νίκος Γκίκας
Ταξιάρχης Μεργιας
Νεκτάριος Γιαννούλης

Αναφορές από snowreport.gr
Με ψευδώνυμο "John B"

Δεν υπάρχουν σχόλια: